Ο ειδικός στις ορμονικές διαταραχές και την παιδική παχυσαρκία στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Σαν Φρανσίσκο Ρόμπερτ Λούστινγκ είχε δώσει το 2009 μια διάλεξη με τον τίτλο «Ζάχαρη, η πικρή αλήθεια», η οποία αναρτήθηκε στο YouTube και την οποία έχουν δει έως σήμερα πάνω από 800.000 άνθρωποι.
Ο δρ Λούστινγκ αναφέρει τη ζάχαρη ως «τοξική» και ως «δηλητήριο» για τον ανθρώπινο οργανισμό και ως τέτοια αναφέρει όχι μόνο την κοινή ζάχαρη που προσθέτουμε στον καφέ μας, αλλά και το σιρόπι καλαμποκιού (high-fructose corn syrup) που περιέχεται στις επεξεργασμένες τροφές και θεωρείται σήμερα «ως το πρόσθετο που έχει δαιμονοποιηθεί όσο κανένα άλλο». Ο ειδικός στις ορμονικές διαταραχές και την παιδική παχυσαρκία στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Σαν Φρανσίσκο Ρόμπερτ Λούστινγκ είχε δώσει το 2009 μια διάλεξη με τον τίτλο «Ζάχαρη, η πικρή αλήθεια», η οποία αναρτήθηκε στο YouTube και την οποία έχουν δει έως σήμερα πάνω από 800.000 άνθρωποι.
Ο δρ Λούστινγκ αναφέρει τη ζάχαρη ως «τοξική» και ως «δηλητήριο» για τον ανθρώπινο οργανισμό – και ως τέτοια αναφέρει όχι μόνο την κοινή ζάχαρη που προσθέτουμε στον καφέ μας, αλλά και το σιρόπι καλαμποκιού (high-fructose corn syrup) που περιέχεται στις επεξεργασμένες τροφές και θεωρείται σήμερα «ως το πρόσθετο που έχει δαιμονοποιηθεί όσο κανένα άλλο».
Σε αυτό συμφωνεί και ο ερευνητής από το Πανεπιστήμιο της Λωζάννης στην Ελβετία Λικ Ταπί, που θεωρείται διεθνώς αυθεντία στο θέμα και σε μια ανασκόπηση των σχετικών μελετών το 2010 συμπέρανε ότι «το σιρόπι καλαμποκιού είναι πιο βλαβερό από τις άλλες πηγές ζάχαρης».
Ο δρ Λούστινγκ μιλά συνεχώς δημοσίως κατά της ζάχαρης, τονίζοντας ότι «δεν έχει να κάνει τίποτα με τις θερμίδες. Η ζάχαρη είναι δηλητήριο η ίδια».
Σύμφωνα με τη θεωρία του, η ζάχαρη είναι υπεύθυνη για την επιδημία παχυσαρκίας και διαβήτη στον δυτικό κόσμο, καθώς και για αρκετές άλλες χρόνιες ασθένειες, όπως η καρδιοπάθεια και αρκετές κοινές μορφές καρκίνου. Κατά τον δρα Λούστινγκ, η ζάχαρη θα πρέπει να θεωρηθεί, όπως τα τσιγάρα και το αλκοόλ, ως κάτι που μας σκοτώνει.
Πώς δρα στον οργανισμό
Η γνωστή μας ζάχαρη είναι ένας δισακχαρίτης που αποτελείται από γλυκόζη και φρουκτόζη. Ο δρ Λούτινγκ πιστεύει ότι ο τρόπος που ο οργανισμός μας μεταβολίζει τη φρουκτόζη της ζάχαρης είναι ιδιαίτερα επιβλαβής, ιδίως εάν αυτή λαμβάνεται σε μεγάλες ποσότητες.
«Εάν παίρνετε 100 θερμίδες γλυκόζης (από μια πατάτα, ψωμί ή άλλη αμυλούχα τροφή) ή 100 θερμίδες από ζάχαρη (μισή γλυκόζη και μισή φρουκτόζη), αυτές μεταβολίζονται διαφορετικά μέσα στο σώμα και έχουν διαφορετικό αποτέλεσμα», λέει. «Είναι ισοθερμικές τροφές, αλλά όχι ισομεταβολικές».
Η φρουκτόζη της ζάχαρης και του σιροπιού καλαμποκιού μεταβολίζονται αρχικά στο ήπαρ, ενώ η γλυκόζη μεταβολίζεται σε κάθε κύτταρο του οργανισμού. Αυτό σημαίνει περισσότερη δουλειά για το ήπαρ, ιδιαίτερα μάλιστα εάν έχετε πάρει τη ζάχαρη σε υγρή μορφή, οπότε μεταβολίζεται αμέσως.
Σε πειραματόζωα, όταν η φρουκτόζη χτυπά το ήπαρ με μεγάλη ποσότητα και ταχύτητα, το ήπαρ τη μετατρέπει αμέσως σε λίπος. Αυτό προκαλεί μια κατάσταση που είναι γνωστή ως αντοχή στην ινσουλίνη, που θεωρείται σήμερα βασικό πρόβλημα στην παχυσαρκία και υποκείμενο πρόβλημα στον διαβήτη τύπου 2, στο μεταβολικό σύνδρομο, στην καρδιοπάθεια και πιθανώς σε ορισμένους καρκίνους.
Πολλές μελέτες, με τελευταία αυτή που δημοσιεύτηκε το περασμένο Ιανουάριο (Circulation, 2011), δείχνουν σχέση μεταξύ κατανάλωσης πρόσθετων σακχάρων και αυξημένων επιπέδων τριγλυκεριδίων και «κακής» LDL χοληστερόλης τόσο σε ενήλικους όσο και σε παιδιά.
Άλλα ερευνητικά στοιχεία (JAMA, 2010) επίσης καταδεικνύουν ότι η αυξημένη κατανάλωση πρόσθετων σακχάρων συνδέεται άμεσα και με μειωμένα επίπεδα της αγγειοπροστατευτικής HDL «καλής» χοληστερόλης.
Oι διεθνείς οδηγίες
Στις Διατροφικές Οδηγίες για τους Αμερικανούς του 2010, το Τμήμα Γεωργίας των ΗΠΑ (USDA) συνιστά μείωση των θερμίδων από ζάχαρη και συγκεκριμένα όχι περισσότερη ζάχαρη από το 5-15% των συνολικών ημερήσιων θερμίδων.
Η Αμερικανική Εταιρεία Καρδιάς έχει ειδικές οδηγίες για την προστιθέμενη στις τροφές ζάχαρη και συνιστά αυτή να μη δίνει πάνω από 100 θερμίδες την ημέρα για τις γυναίκες και πάνω από 150 θερμίδες την ημέρα για τους άντρες. Αυτό σημαίνει πρακτικά έως 6 κουταλάκια το πολύ για τις γυναίκες και έως 9 για τους άντρες, συμπεριλαμβανόμενης και της «κρυφής» ζάχαρης των τροφών (υπολογίζεται ότι ο άνθρωπος του δυτικού κόσμου παίρνει κατά μέσο όρο πάνω από 22 κουταλάκια ζάχαρη την ημέρα).
Τα «πρόσθετα σάκχαρα»
Η ζάχαρη είναι ένας απλός υδρογονάνθρακας που ο οργανισμός χρησιμοποιεί για ενέργεια. Υπάρχει φυσικά σε ορισμένα μη επεξεργασμένα τρόφιμα, όπως τα φρούτα, το γάλα και ορισμένους καρπούς.
Προστίθεται όμως σε πάρα πολλά επεξεργασμένα τρόφιμα από το ψωμί, τις φρυγανιές και τα κράκερ έως τα αναψυκτικά, τα ενεργειακά ποτά και τα επιδόρπια για να βελτιώσει τη γεύση, να δώσει στα αρτοσκευάσματα καλό χρώμα και υφή, να βοηθήσει στη διατήρηση των τροφών (στις μαρμελάδες, στα ζελέ κ.α.), να βοηθήσει στη ζύμωση του ψωμιού, να χρησιμεύσει ως διογκωτικό στοιχείο στα παγωτά και να εξισορροπήσει την οξύτητα των τροφών που περιέχουν ξίδι και ντομάτα.
Εκτός από την κοινή ζάχαρη και άλλα πρόσθετα σάκχαρα «κρύβονται» σε πολλά τρόφιμα καθημερινής χρήσης. «Με τον όρο “πρόσθετα σάκχαρα”, που συχνά συναντάμε σε πολλά τρόφιμα (αναψυκτικά, επιδόρπια γιαουρτιού, έτοιμα ροφήματα καφέ, ψωμί του τοστ, έτοιμα δημητριακά προγεύματος κ.ά.), αναφερόμαστε σε μια ποικιλία σακχάρων που προστίθενται στη διατροφή μας και όχι αποκλειστικά στη γνωστή επιτραπέζια ζάχαρη», εξηγεί ο κ. Ξένος.
«Τέτοια είναι το αμυλοσιρόπι, η γλυκόζη, η φρουκτόζη, το σιρόπι από καλαμπόκι υψηλό σε φρουκτόζη, το σιρόπι βύνης, το ιμβερτοσάκχαρο, η λακτόζη, η μαλτόζη κ.ά. Η διαφορά της κλασικής ζάχαρης με το υψηλό σε φρουκτόζη σιρόπι από καλαμπόκι είναι ότι η πρώτη έχει αναλογία γλυκόζης - φρουκτόζης 50/50 ενώ το δεύτερο 45/55.
Το σιρόπι αυτό υπάρχει συχνά σε αναψυκτικά, έτοιμα ντρέσινγκ για σαλάτες, δημητριακά πρωινού (που μάλιστα μπορεί να λανσάρονται και ως πολύ υγιεινά), επιδόρπια γιαουρτιού, κέτσαπ κ.ά.».
